เผยแพร่: 21 ก.ค. 2568 โดย: รุ่งเรือง หวนระลึก
โทรทัศน์ผ่านดาวเทียมคืออะไร?
โทรทัศน์ผ่านดาวเทียม (Satellite Television) คือ ระบบการกระจายสัญญาณโทรทัศน์ที่ส่งสัญญาณภาพและเสียงจากสถานีภาคพื้นดิน (Uplink) ขึ้นไปยังดาวเทียมสื่อสารในอวกาศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขยายขอบเขตการกระจายสัญญาณให้ครอบคลุมพื้นที่กว้าง จากนั้นดาวเทียมจะส่งสัญญาณกลับลงสู่พื้นโลก (Downlink) ทำให้ผู้ชมสามารถรับสัญญาณโทรทัศน์ได้โดยติดตั้งจานรับสัญญาณดาวเทียมซึ่งต้องปรับทิศทางให้ตรงกับดาวเทียมเป้าหมาย จากนั้นเชื่อมต่อกับกล่องรับสัญญาณดาวเทียม (Set-top Box Satellite Receiver) เพื่อถ่ายทอดสัญญาณเข้าสู่โทรทัศน์ ผู้ชมจึงสามารถรับชมรายการโทรทัศน์ได้จากทุกพื้นที่ที่อยู่ในบริเวณที่สัญญาณดาวเทียมครอบคลุม
การส่งสัญญาณและการรับสัญญาณดาวเทียม (Uplink / Downlink )
1. สถานีโทรทัศน์ (TV Station) จะส่งสัญญาณรายการโทรทัศน์ไปยังสถานีภาคพื้นดิน (Earth Station) ผ่านสายใยแก้วนำแสงในรูปของสัญญาณ IF (Intermediate Frequency) ซึ่งประกอบด้วยสัญญาณภาพและเสียงที่ถูกมอดูเลตกับความถี่ IF
2. ที่สถานีภาคพื้นดิน สัญญาณ IF จะถูกแปลงความถี่โดย Up-Converter ให้เป็นความถี่ไมโครเวฟสำหรับส่งขึ้นดาวเทียม (Uplink) โดยมีอุปกรณ์ High Power Amplifier (HPA) ขยายกำลังให้แรงเพียงพอที่จะเดินทางผ่านชั้นบรรยากาศส่งขึ้นไปถึงดาวเทียม
3. โดยทั่วไปสัญญาณโทรทัศน์ดาวเทียมจะส่งด้วยความถี่ไมโครเวฟ ในย่านความถี่ย่าน C-band ประมาณ 6 GHz และ Ku-band ประมาณ 14 GHz ผ่านจานส่งสัญญาณดาวเทียมขนาดใหญ่ของสถานีภาคพื้นดิน
4. ดาวเทียมจะรับสัญญาณที่ส่งขึ้นไปด้วยอุปกรณ์ Transponder (ตัวรับ-ขยาย-ทวนสัญญาณ) และส่งสัญญาณกลับลงมายังพื้นโลก (Downlink) การครอบคลุมพื้นที่กว้างมากน้อยตามย่านความถี่และกำลังส่งของดาวเทียมแต่ละดวง
5. การรับสัญญาณของผู้ชม ผู้ชมสามารถรับชมรายการโทรทัศน์จากพื้นที่ที่อยู่ในบริเวณครอบคลุมของดาวเทียมได้โดยติดตั้ง จานรับดาวเทียม (Satellite Dish) เพื่อจับสัญญาณที่ดาวเทียมทวนกลับลงมา จากนั้นต่อเข้ากับ กล่องรับสัญญาณดาวเทียม (Set-top Box Satellite Receiver) ซึ่งจะแปลงสัญญาณให้สามารถรับชมผ่านโทรทัศน์ได้
6. โดยทั่วไปสัญญาณโทรทัศน์ดาวเทียมจะส่งด้วยความถี่ไมโครเวฟ ในย่านความถี่ย่าน C-band ความถี่ 3.7–4.2 GHz และ Ku-band ประมาณ 14 GHz ผ่านจานส่งสัญญาณดาวเทียมขนาดใหญ่ของสถานีภาคพื้นดิน
7. ย่านความถี่ที่ใช้ Downlink ของโทรทัศน์ดาวเทียมจะรับด้วยความถี่ไมโครเวฟจะเป็น C-Band หรือ Ku-Band ความถี่ 10.7–12.75 GHz
ย่านความถี่กลาง IF คืออะไร?
IF (Intermediate Frequency) คือ ย่านความถี่กลาง ก่อนที่รายโทรทัศน์จะมีการแปลงสัญญาณสัญญาณเป็นคลื่นไมโครเวฟเพื่อส่งขึ้นดาวเทียม และ การรับคลื่นไมโครเวฟจากจานรับดาวเทียมกลับมาเป็นรายการโทรทัศน์ สัญญาภาพและเสียงจากรายโทรทัศน์จะถูกแปลงให้เป็น ความถี่กลาง (IF) ก่อนเสมอ เนื่องจากการสูญเสียต่ำ เหมาะกับการประมวลผล และเดินทางผ่านสายสัญญาณได้ดี (IF ฝั่ง Uplink คือ 70 MHz หรือ 140 MHz / IF ฝั่ง Downlink / คือ 950–2150 MHz)
แหล่งอ้างอิงข้อมูลและรูปภาพ
https://www.essearth.com/satellite-ground-stations/
https://en.wikipedia.org/wiki/Transponder_%28aeronautics%29
