เผยแพร่: 21 ก.ค. 2568 โดย: รุ่งเรือง หวนระลึก
จุดกำเนิดการสื่อสารไร้พรมแดน ผ่านดาวเทียมสื่อสาร
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เทคโนโลยีจรวดได้พัฒนาอย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะในช่วงสงครามเย็น ระหว่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ในปี ค.ศ. 1957 สหภาพโซเวียตประสบความสำเร็จในการส่งดาวเทียมดวงแรกของโลกที่มีชื่อว่า Sputnik 1 ขึ้นสู่วงโคจรต่ำของโลก (Low Earth Orbit, LEO) ดาวเทียม Sputnik 1 เป็นเพียงดาวเทียมที่ส่งสัญญาณวิทยุธรรมดา (Beep Beep) เพื่อแสดงศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์และการทหาร แม้ว่า Sputnik1 จะไม่ได้เป็นดาวเทียมสื่อสาร แต่เหตุการณ์นี้ได้จุดประกายให้เกิดการพัฒนาของอุตสาหกรรมดาวเทียมในเวลาต่อมา
หลังจากประสบความสำเร็จในการส่งดาวเทียม Sputnik1 ในปี 1957 การพัฒนาดาวเทียมสื่อสารก็เริ่มก้าวหน้าอย่างต่อเนื่อง จุดเริ่มต้นของดาวเทียมสื่อสารที่ใช้ได้จริงเกิดขึ้นในปี 1960 เมื่อสหรัฐอเมริกาได้ส่งดาวเทียม Echo1 ขึ้นสู่วงโคจร ดาวเทียมดวงนี้มีลักษณะเป็นบอลลูนขนาดใหญ่ ทำหน้าที่สะท้อนสัญญาณวิทยุที่ส่งจากพื้นโลกไปยังผู้รับอีกฝั่งหนึ่งของโลก จึงถูกจัดประเภทเป็นดาวเทียมสะท้อนสัญญาณ (Passive Satellite Reflector) ซึ่งแม้จะยังไม่ใช่ดาวเทียมสื่อสารแบบแอคทีฟ แต่ก็เป็นก้าวแรกสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของการติดต่อสื่อสารผ่านดาวเทียม
ต่อมาในปี 1962 สหรัฐอเมริกาได้ส่งดาวเทียม Telstar 1 ขึ้นสู่วงโคจรระดับกลาง (Medium Earth Orbit, MEO) ซึ่งนับว่าเป็นดาวเทียมสื่อสารเชิงพาณิชย์ดวงแรกของโลกที่สามารถถ่ายทอดสัญญาณโทรทัศน์ข้ามทวีปได้สำเร็จ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการสื่อสารข้ามทวีปผ่านดาวเทียม
ในช่วงปี 1963–1964 สหรัฐอเมริกาได้ส่งดาวเทียม Syncom 2 และ Syncom 3 ขึ้นสู่วงโคจรค้างฟ้า (Geostationary Orbit, GEO) ซึ่งเป็นการพิสูจน์แนวคิดของ Arthur C. Clarke ที่เคยเสนอว่าดาวเทียมในวงโคจรค้างฟ้าจะสามารถให้บริการสื่อสารต่อเนื่องได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดาวเทียม Syncom 3 มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง เพราะสามารถถ่ายทอดภาพการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกจากกรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ไปยังสหรัฐอเมริกาได้สำเร็จ กลายเป็นจุดเริ่มต้นที่ยืนยันถึงศักยภาพอันมหาศาลของดาวเทียมค้างฟ้าด้านการสื่อสารระหว่างทวีป
