เผยแพร่: 20 มิ.ย. 2568 โดย: คุณรุ่งเรือง หวนระลึก
ระบบทีวีรวมศูนย์ CATV คืออะไร?
ระบบทีวีรวมศูนย์ MATV SMATV CATV IPTV ตอนที่5
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV (Community Antenna Television) คือ ระบบทีวีรวมศูนย์ที่ที่มีการรับสัญญาณทีวีจากหลายแหล่ง เช่น เสาอากาศภาคพื้นดิน จานดาวเทียม รวมถึงรายการที่ผลิตเอง แล้วนำสัญญาณที่ได้ทั้งหมดมาแปลงให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV มีการกระจายโครงข่ายเป็นวงกว้างตั้งแต่ระดับหมู่บ้านจนถึงระดับประเทศ
การรับช่องรายการทีวีจากแหล่งต่างๆ ทั้งหมด รวมถึงจากจากเสาอากาศภาคพื้นดินจะถูกนำมาจัดเรียงช่องสัญญาณใหม่ด้วยมอดูเลเตอร์จึงส่งกระจายสัญญาณออกไป (Re-Broadcasting) เพื่อให้คุณภาพของสัญญาณยังคงที่ดีที่สุด สามารถจัดเรียงช่องได้อิสระตามต้องการ และสามารถส่งสัญญาณไปได้ในระยะทางที่ไกล
พัฒนาการของระบบ CATV
ระบบ CATV มีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง แบ่งได้เป็น 3 ยุคหลัก:
ยุคที่ 1: มอดูเลเตอร์แบบอนาล็อก Double Side Band Modulator
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV เริ่มต้นจากการใช้มอดูเลเตอร์แบบอนาล๊อก ที่สัญญาณ 1 ความถี่สามารถส่งรายการทีวีได้เพียง 1 รายการ และในการใช้งานไม่สามารถส่งความถี่ติดกันได้
ยุคที่ 2: มอดูเลเตอร์แบบอนาล็อก Single Side Band Modulator
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV ที่พัฒนาต่อจากยุคแรก สามารถส่งความถี่ที่อยู่ติดกันได้ ทำให้รองรับจำนวนช่องรายการที่มากขึ้น
ยุคที่ 3: ระบบทีวีดิจิทัล (Digital CATV)
ในยุคนี้ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV ได้เปลี่ยนผ่านเป็นยุคทีวีดิจิทัล มอดูเลเตอร์แบบดิจิทัล 1 ความถี่สามารถส่งรายการทีวีได้ถึง 2-12 รายการ โดยมอดูเลเตอร์แบบดิจิทัลที่ใช้มี 2 แบบ คือ DVB-T Modulators สำหรับการส่งแบบไม่เข้ารหัส และ DVB-C Modulators สำหรับการส่งสัญญาณแบบเข้ารหัส ต้องใช้เครื่องรับสัญญาณ (Set-top box) เพื่อถอดรหัสต่อกับทีวีในการรับชมรายการจากระบบทีวีรวมศูนย์
จุดเริ่มต้นของระบบ CATV จนถึงสถานการณ์ปัจจุบัน
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV ในยุคแรกมีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาการรับชมทีวีในบางชุมชนรับชมได้ไม่ชัดเนื่องจากอยู่ในพื้นที่อับสัญญาณ เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวผู้นำชุมชนจึงตั้งเสาอากาศหลัก (Master Antenna) ที่มีอัตราขยายสูงบนเสาสูงเพื่อรับสัญญาณและส่งกระจายไปในชุมชนของตนเอง ในเวลาต่อมาจึงมีการพัฒนาเป็นธุรกิจเคเบิลทีวีแบบบอกรับสมาชิก (Cable TV Operator) คิดค่าบริการรายเดือน ในยุครุ่งเรืองที่สุดของธุรกิจเคเบิลทีวีท้องถิ่นในประเทศไทยในปี พ.ศ. 2554 มีผู้ดำเนินธุรกิจมีเคเบิลทีวีแบบบอกรับสมาชิกมากกว่า 700 สถานี ข้อมูลจาก กสทช. ในปี พ.ศ. 2568 คงเหลือผู้ดำเนินธุรกิจมีเคเบิลทีวีแบบบอกรับสมาชิก 148 สถานี (แบ่งเป็นระดับชาติ 28 สถานี ระดับภูมิภาค 19 สถานี ระดับท้องถิ่น 101สถานี)
ผู้เขียนคาดว่า แนวโน้มของระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV ในรูปแบบบอกรับสมาชิก ยังคงมีโอกาสในการให้บริการในกลุ่มลูกค้าแบบองค์กร (B2B) เช่น หอพัก โรงแรม โรงพยาบาล อพาร์ตเมนต์ หน่วยงานราชการ และองค์กรต่าง ๆ ที่ยังคงมีความต้องการใช้งานระบบทีวีรวมศูนย์ เนื่องจากมีต้นทุนไม่สูง ควบคุมค่าใช้จ่ายได้ง่าย และสามารถดูแลบำรุงรักษาได้โดยไม่จำเป็นต้องมีเจ้าหน้าที่ประจำ ในขณะเดียวกัน พฤติกรรมของผู้บริโภคในกลุ่มลูกค้าทั่วไป (B2C) ได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างชัดเจน โดยหันไปนิยมรับชมสื่อผ่านระบบวิดีโอสตรีมมิ่ง เช่น YouTube, Netflix และแพลตฟอร์มออนไลน์อื่น ๆ มากยิ่งขึ้น ทำให้ความต้องการระบบทีวีรวมศูนย์ในภาคครัวเรือนลดลงอย่างต่อเนื่อง
ผู้ดำเนินธุรกิจเคเบิลทีวีแบบบอกรับสมาชิกต้องพัฒนาระบบทีวีรวมศูนย์ของตนเองให้เสมือนเป็นระบบทีวีของลูกค้า B2B เอง ในรูปแบบของ Hotel IPTV หรือ Hospitality IPTV ที่สามารถสร้างคุณค่าหรือมูลค่าเพิ่มให้กับลูกค้า B2B ของตนเอง จึงจะมีโอกาสรักษาธุรกิจให้ดำเนินต่อไปได้
