ไอพีทีวีผ่านอินเทอร์เน็ต (OTT IPTV) ออกแบบมาสำหรับบ้านพักอาศัยหรือผู้ใช้ทั่วไป ผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ตแบบบอกรับสมาชิกเป็นผู้ส่งช่องรายการทีวีเพื่อให้บริการผ่านอินเทอร์เน็ตสาธารณะ คุณภาพของสัญญาณขึ้นอยู่กับความเร็วอินเตอร์เน็ตและการบริหารจัดการแบนด์วิดธ์แต่ละช่องรายการให้เหมาะสมกับปริมาณผู้รับชม
ปัจจุบัน ระบบทีวีรวมในโรงแรม รีสอร์ท และโรงพยาบาล กำลังเปลี่ยนจากระบบ MATV หรือ SMATV แบบเดิม มาเป็นระบบ IPTV ในลักษณะระบบไอพีทีวีภายในองค์กร (Private IPTV) ซึ่งมักเรียกกันว่า Hotel IPTV, Hospitality IPTV อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจกังวลว่าหากเปลี่ยนมาใช้ระบบ IPTV แล้ว ระบบจะมีปัญหาเมื่ออินเทอร์เน็ตล่มหรือไม่ ในความเป็นจริง ระบบ IPTV ที่ใช้ในโรงแรม รีสอร์ท และโรงพยาบาล จะมีอุปกรณ์และระบบเครือข่ายภายในเป็นของตนเอง ทำให้ระบบยังสามารถใช้งานได้ตามปกติ แม้อินเทอร์เน็ตภายนอกจะขัดข้อง ยกเว้นเฉพาะบริการสตรีมมิ่งที่ต้องใช้อินเทอร์เน็ตเท่านั้น เช่นเดียวกับสมาร์ททีวีทั่วไปที่ไม่สามารถใช้งานได้เช่นกันเมื่อไม่มีอินเทอร์เน็ต
ในยุคที่พฤติกรรมของผู้บริโภคเปลี่ยนไป การรับชมช่องรายการทีวีน้อยลง ระบบทีวีรวมศูนย์แบบดั้งเดิมที่กระจายสัญญาณผ่านสายโคแอกเซียลจึงถูกพัฒนาเป็นระบบไอพีทีวี (IPTV : Internet Protocol Television) การส่งกระจายสัญญาณภาพและเสียง (Video) ผ่านอินเทอร์เน็ทในรูปแบบ ระบบโอทีทีไอพีทีวี (OTT IPTV) ทำให้สามารถรับชมรายการทีวีได้หลายช่องทาง เช่น ทีวี สมาร์ทโฟท แท๊ปเล็ท คอมพิวเตอร์ เป็นต้น ในภาคบริการ เช่น โรงแรมรีสอร์ท โรงพยาบาล ระบบไพรเวทไอพีทีวี (Private IPTV) ทำให้แขกที่เข้าพักหรือผู้ใช้บริการรับชมรายการทีวีพร้อมกับการออกแบบธีมให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของธุรกิจ สามารถประชาสัมพันธ์บนหน้าจอทีวี และโต้ตอบระหว่างผู้ให้บริการกับผู้ใช้บริการ เช่น การสั่งอาหาร เรียกแม่บ้าน การแจ้งค่าใช้จ่าย การเพิ่มเนื้อหารูปภาพหรือคลิปวีดีโอเพื่อแนะนำสินค้าหรือบริการ รวมถึงการเชื่อมต่อกับระบบอื่นๆ ในองค์กร เช่น PMS หรือ HIS เพื่อเก็บข้อมูลลูกค้าในการทำระบบ CRM เป็นต้น
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV (Community Antenna Television) คือ ระบบทีวีรวมศูนย์ที่ที่มีการรับสัญญาณทีวีจากหลายแหล่ง เช่น เสาอากาศภาคพื้นดิน จานดาวเทียม รวมถึงรายการที่ผลิตเอง แล้วนำสัญญาณที่ได้ทั้งหมดมาแปลงให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ CATV มีการกระจายโครงข่ายเป็นวงกว้างตั้งแต่ระดับหมู่บ้านจนถึงระดับประเทศ
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ SMATV (Satellite Master Antenna Television) คือ ระบบทีวีรวมศูนย์ที่รับสัญญาณทีวีจากเสาอากาศภาคพื้นดิน และ รับสัญญาณจากจานดาวเทียมแล้วนำสัญญาณที่ได้มาแปลงให้อยู่ในรูปแบบเดียวกับเสาอากาศ นำสัญญาณทั้งสองมารวมกัน และส่งกระจายไปยังโทรทัศน์หลายจุดภายในอาคารอย่างทั่วถึง เหมาะสำหรับการใช้งานในอาคารชุด โรงแรม รีสอร์ท คอนโดมิเนียม อพาร์ตเมนต์ แฟลต หอพัก หรืออาคารสำนักงาน ที่ต้องการให้บริการช่องรายการทีวีพื้นฐานแก่ผู้พักอาศัยหรือผู้ใช้งาน โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ทุกจุดรับชมภายในอาคารได้รับภาพและเสียงที่คมชัดเท่าเทียมกัน บทความนี้จะอธิบายเฉพาะในส่วนการรับสัญญาณจากจานดาวเทียมเท่านั้น ในส่วนการรับสัญญาณทีวีจากเสาอากาศภาคพื้นดิน ท่านสามารถศึกษารายละเอียดจากบทความระบบทีวีรวมศูนย์แบบ MATV
ในการออกแบบระบบทีวีรวมศูนย์แบบ MATV (Master Antenna Television) จำเป็นต้องเข้าใจว่าปัจจุบันช่วงความถี่บางส่วนที่เคยใช้สำหรับการกระจายสัญญาณทีวี ถูกนำไปใช้งานในระบบโทรศัพท์เคลื่อนที่ LTE/4G/5G การเลือกใช้อุปกรณ์ เช่น เสาอากาศรับสัญญาณและอุปกรณ์ขยายสัญญาณ ควรเลือกแบบที่สามารถกรองคลื่นความถี่ LTE/4G/5G ได้ เพื่อลดสัญญาณรบกวน โดยเฉพาะในพื้นที่เมืองหรือดาดฟ้าอาคารที่อยู่ใกล้เสาสัญญาณโทรศัพท์
ระบบทีวีรวมศูนย์แบบ MATV คือ กระบวนการรับสัญญาณทีวีภายในอาคารจากเสาอากาศภาคพื้นดินเพียงชุดเดียว แล้วนำสัญญาณที่ได้รับมากระจายไปยังโทรทัศน์หลายจุดภายในอาคารอย่างทั่วถึง เหมาะสำหรับการใช้งานในอาคารชุด โรงแรม รีสอร์ท คอนโดมิเนียม อพาร์ตเมนต์ แฟลต หอพัก หรืออาคารสำนักงาน ที่ต้องการให้บริการช่องรายการทีวีพื้นฐานแก่ผู้พักอาศัยหรือผู้ใช้งาน โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้ทุกจุดรับชมภายในอาคารได้รับภาพและเสียงที่คมชัดเท่าเทียมกัน
ระบบทีวีรวมศูนย์ (Centralized TV System) คือ กระบวนการรับสัญญาณภาพและเสียง (Video) จากแหล่งต่างๆ เช่น เสาอากาศภาคพื้นดิน จานดาวเทียม เครื่องรับดาวเทียม คอมพิวเตอร์ เครื่องเล่นวิดีโอ หรือการผลิตรายการสด แล้วนำสัญญาณทั้งหมดมาแปลงให้อยู่ในรูปแบบเดียวกัน พร้อมจัดเรียงช่องสัญญาณเพื่อป้องกันการทับซ้อน ทำให้ได้สัญญาณทีวีเพียงชุดเดียวที่สามารถนำไปส่งกระจายสัญญาณต่อได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ลองจินตนาการถึงยุคที่ โทรทัศน์คือของหรูหรา มีแค่ไม่กี่บ้านที่มีเครื่องรับโทรทัศน์ขนาดใหญ่สีดำขาวไว้ดูข่าวจากรัฐบาล หรือละครหลังข่าวเพียงไม่กี่ชั่วโมงต่อวัน วันเวลาผ่านไป โลกเปลี่ยน และประเทศไทยก็เปลี่ยนเช่นกัน บทความนี้จะพาคุณย้อนรอยพัฒนาการของระบบทีวีไทย ตั้งแต่ยุคขาวดำจนกลายเป็นทีวีสี พร้อมมองเห็นภาพก้าวต่อไปของการแพร่ภาพทีวีในอนาคต
MATV (Master Antenna TeleVision) SMATV (Satellite Master Antenna TeleVision) CATV (Community Antenna TeleVision)