เผยแพร่: 20 มิ.ย. 2568 โดย: คุณรุ่งเรือง หวนระลึก
อุปกรณ์พื้นฐานที่ใช้ในระบบ MATV มีอะไรบ้าง?
ระบบทีวีรวมศูนย์ MATV SMATV CATV IPTV ตอนที่3
ในการออกแบบระบบทีวีรวมศูนย์แบบ MATV (Master Antenna Television) จำเป็นต้องเข้าใจว่าปัจจุบันช่วงความถี่บางส่วนที่เคยใช้สำหรับการกระจายสัญญาณทีวี ถูกนำไปใช้งานในระบบโทรศัพท์เคลื่อนที่ LTE/4G/5G การเลือกใช้อุปกรณ์ เช่น เสาอากาศรับสัญญาณและอุปกรณ์ขยายสัญญาณ ควรเลือกแบบที่สามารถกรองคลื่นความถี่ LTE/4G/5G ได้ เพื่อลดสัญญาณรบกวน โดยเฉพาะในพื้นที่เมืองหรือดาดฟ้าอาคารที่อยู่ใกล้เสาสัญญาณโทรศัพท์
อุปกรณ์พื้นฐานที่ใช้ในระบบทีวีรวมศูนย์มีจำนวนไม่มากนัก ครอบคลุมตั้งแต่การรับสัญญาณ การควบคุมและจัดเรียง การขยาย และการกระจายสัญญาณไปยังจุดรับชมในอาคาร โดยประกอบด้วย
1. เสาอากาศรับสัญญาณทีวีภาคพื้นดิน (Master Digital TV Antenna)
เสาอากาศรับสัญญาณทีวีภาคพื้นดิน (Digital Terrestrial TV DVB-T2) ใช้สำหรับรับสัญญาณทีวีภาคพื้นดิน ปัจจุบันเป็นระบบทีวีดิจิทัลย่านความถี่ UHF การเลือกใช้เสาอากาศรับสัญญาณทีวีดิจิทัลภาคพื้นดิน ควรเลือกที่มีอัตราขยายสูงและมีการตัดสัญญาณรบกวน LTE/4G/5G ได้ดี การตั้งเสาอากาศสูงยิ่งรับสัญญาณได้ดี และไม่ควรมีอะไรมาบังการรับสัญญาณ เช่น LP45F LTE, ELIKA 700 C
2. ขาตั้งเสาอากาศ (TV Tower/Pole)
ใช้เป็นโครงสร้างรองรับเสาอากาศ ในกรณีมีพื้นที่จำกัดหรือต้องการควบคุมงบประมาณอาจเลือกตรงชุบกัลวาไนซ์ตั้งพื้น หรือขาเหล็กชุบกัลวาไนซ์งอ 90 องศาสำหรับติดผนัง หรือเลือกใช้เสาทาวเวอร์เพื่อความมั่นคง สวยงาม และความเหมาะสมของพื้นที่
3. บูสเตอร์หัวเสา (Mast Amplifier)
บูสเตอร์หัวเสาควรติดตั้งใกล้เสาอากาศมากที่สุด เพื่อขยายสัญญาณที่ยังคมชัดอยู่ ให้มีระดับสัญญาณสูงขึ้น จำเป็นมากสำหรับพื้นที่สัญญาณอ่อนๆ หรือการเดินสายสัญญาณจากเสาอากาศไปยังตู้ควบคุมสัญญาณมีระยะทางไกล เพื่อทำให้สัญญาณคมชัดแรงขึ้นและส่งสัญญาณผ่านสายไปได้ไกลขึ้น เช่น MAP4RU
4. อุปกรณ์จัดเรียงและกรองสัญญาณ (Compact Headend / Channel Amplifier/ Channel Convertor)
สำหรับจัดเรียงสัญญาณให้เท่ากันและไม่ทับซ้อนกัน เหมาะสำหรับการรับสัญญาณเพื่อกระจายสัญญาณในอาคารที่ทีจุดรับชมทีวีหลายจุด ในปัจจุบันอุปกรณ์ประเภทนี้มีความทันสมัยมากขึ้น สามารถควบคุมระดับสัญญาณได้อัตโนมัติ (AGC และ Output Signal Perfect Equalization) แม้ระดับสัญญาณจากเสาอากาศแรงขึ้นหรือต่ำลงเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ หากสัญญาณผ่านอุปกรณ์นี้ก็ยังให้ระดับสัญญาณเท่าเดิม เป็น Channel Convertor ที่สามารถย้ายความถี่ได้ เปลี่ยนสัญญาณอนาล็อก DSB Modulator ให้เป็น SSB Modulator ได้ พร้อมวงจรกรองสัญญาณรบกวน LTE/4G/5G เช่น FRPRO EVO HD, FRPRO LIGHT HD, FRPRO10HD
5. มอดูเลเตอร์ (Modulator)
มอดูเลเตอร์ใช้สำหรับแปลงสัญญาณภาพและเสียง (Video) ให้เป็นสัญญาณทีวี เพื่อนำมารวมกับเสาอากาศทีวีเพื่อส่งช่องรายการเพิ่ม เช่น ช่องรายการที่ผลิตเอง ช่องสำหรับกล้องวงจรปิด รวมถึงการรับสัญญาณช่องรายการลิขสิทธิ์เพิ่มเติม
การเลือกใช้มอดูเลเตอร์เพื่อแปลงสัญญาณภาพและเสียง (Video) ให้เป็นสัญญาณทีวีจำเป็นต้องเช็กรูปแบบสัญญาณอินพุทว่าเป็นประเภทใดเพื่อเลือกใช้มอดูเลเตอร์รุ่นที่ถูก ตัวอย่างเช่น อินพุทเป็น HDMI, A/V, IP, DVB-T/T2, DVB-S/S2, DVB-C/C2 เป็นต้น
6. อุปกรณ์รวมสัญญาณ (Combiner / Diplexer / Mixer)
อุปกรณ์รวมสัญญาณใช้สำหรับรวมสัญญาณจากเสาอากาศหลายต้นหรือรวมสัญญาณจากเสาอากาศกับสัญญาณจากแหล่งอื่นๆ ให้อยู่ในสายเส้นเดียว เช่น MX TT EVO, MX TSAT EVO
7. อุปกรณ์ขยายสัญญาณ (Amplifier / Booster)
อุปกรณ์ขยายสัญญาณใช้สำหรับใช้ขยายสัญญาณในอาคารให้แรงขึ้น เพียงพอในการแบ่งสัญญาณไปยังจุดรับชมทีวีต่างๆ เพื่อชดเชยการสูญเสียตามระยะความยาวของสายสัญญาณและการสูญเสียจากการแยกสัญญาณไปตามจุดต่างๆ อุปกรณ์ขยายสัญญาณแบบ Multi-Band Amplifier ใช้ขยายสัญญาณในห้องควบคุมต้นทาง (Headend) อุปกรณ์ขยายสัญญาณแบบ Wide Band Aplifier หรือ Distribution Amplifier ใช้ขยายสัญญาณในโครงข่าย เช่น MBX5741T2, AMP9762, AMP9763, WF8130LI, WF8630CL
8. ตัวแยกสัญญาณ (Splitter / Tapoff / Directional Coupler)
8.1 ตัวแยกสัญญาณสปลิตเตอร์ (Splitter)
สปลิตเตอร์มี 2 พอร์ตหลัก ได้แก่ พอร์ทอินพุทจำนวน 1 พอร์ท และพอร์ทเอาท์พุทจำนวนเท่ากับรุ่นของสปลิตเตอร์ เช่น สปลิตเตอร์ 4 ทาง จะมีพอร์ทเอาท์พุท 4 พอร์ท
สปลิตเตอร์มักถูกใช้ติดตั้งเพื่อแยกสัญญาณจากสายเมนหลักไปยังสายเมนย่อย และใช้ติดตั้งปลายสายเมนย่อยเพื่อส่งไปยังจุดรับชมทีวี มีตั้งแต่ 2 ทาง, 3 ทาง, 4 ทาง , 6 ทาง, 8 ทาง
8.2 ตัวแยกสัญญาณแท๊ปอ๊อฟ (Tapoff)
แท๊ปอ๊อฟมี 3 พอร์ตหลัก ได้แก่ พอร์ทอินพุทจำนวน 1 พอร์ท พอร์ทเอาท์พุทจำนวน 1 พอร์ท และและพอร์ทแท๊ปจำนวนเท่ากับรุ่นของแท๊ปอ๊อฟ เช่น แท๊ปอ๊อฟ 8 ทาง จะมีพอร์ทแท๊ป 8 พอร์ท
แท๊ปอ๊อฟมักถูกใช้ติดตั้งเพื่อแยกสัญญาณในสายเมนย่อย พอร์ทแท๊ป (TAP) ใช้สำหรับส่งสัญญาณไปยังจุดรับชมทีวีจุดต่างๆ มีตั้งแต่ มีตั้งแต่ 1 แท๊ป, 2 แท๊ป, 4 แท๊ป, 6 แท๊ป, 8 แท๊ป และ พอร์ทเอาท์พุท (Output) มี 1 พอร์ทใช้สำหรับส่งสัญญาณไปยังอุปกรณ์ Tapoff หรือ Splitter ตัวถัดไปเนื่องจากมีการสูญเสียสัญญาณต่ำกว่าพอร์ตอื่นๆ
8.3 ตัวแยกสัญญาณไดเร็คชันแนลคัปเปอร์ (Tapoff)
ไดเร็คชันแนลคัปเปอร์มี 3 พอร์ตหลัก ได้แก่ พอร์ทอินพุทจำนวน 1 พอร์ท พอร์ทเอาท์พุทจำนวน 1 พอร์ท และและพอร์ทไดเร็คชันแนลคัปเปอร์จำนวน1 พอร์ท ในการออกแบบไดเร็คชันแนลคัปเปอร์มักถูกนำมาใช้ติดตั้งในกรณีที่ต้องการวางตำแหน่งอุปกรณ์ขยายสัญญาณที่ระยะใกล้กว่าปกติโดยใช้ไดเร็คชันแนลคัปเปอร์ที่มีค่าการสูญเสียสัญญาณที่กำหนดได้ตั้งแต่ -8dB -12dB -16dB มาลดทอนสัญญาณลงเพื่อให้สัญญาณอินพุทเข้าอุปกรณ์ขยายสัญญาณในระดับที่เหมาะสมไม่แรงเกินไป
9. สายโคแอกเชียล (Coaxial Cable)
สายโคแอกเชียลทำหน้าที่เป็นโครงข่ายในการกระจายสัญญาณ สายโคแอคเซียล RG11 ใช้สำหรับกระจายสายเมนไปตามชั้นต่างๆ หรือจุดรับชมทีวีที่มีระยะทางไกล สายโคแอคเซียล RG6 ใช้สำหรับกระจายสัญญาณจากสายเมนไปยังเอาท์เลททีวีหรือจุดรับชมทีวีจุดต่างๆ เช่น HD1195WV, HD660WV HD660WV, F1160BV, F660BV
10. ขั้วต่อประเภทต่างๆ (Connector)
ในการออกแบบ ขั้วต่อประเภทต่างๆ มักไม่ถูกระบุในเอกสาร อย่างไรก็ตามในการติดตั้งระบบทีวีรวมศูนย์ MATV จำเป็นต้องใช้ขั้วต่อประเภทต่างๆ ในการต่อสายโคแอกเชียลกับอุปกรณ์ต่างๆ เช่น F-Type RG6, F-Type RG11, F-F Adaptor, Jack TV เป็นต้น
11. เต้ารับสัญญาณทีวี (Outlet TV / Terminal Plate)
ระบบทีวีรวมศูนย์สำหรับอาคารขนาดเล็ก เช่น หอพัก อพาร์ทเมนท์ขนาดเล็ก อาจเดินสายไปยังจุดรับชมทีวีต่อเข้าแจ็กทีวีเพื่อต่อเข้าทีวีโดยตรงโดยไม่มีเต้ารับสัญญาณทีวี หากเป็นอาคารขนาดใหญ่ เช่น คอนโดมิเนียม อพาร์ทเมนท์ โรงแรม รีสอร์ท ต้องมีการติดตั้งเต้ารับสัญญาณทีวีที่จุดรับชมทีวีและมีสาย Patch cord สำหรับต่อจากเต้ารับไปยังทีวีเพื่อความสวยงาม เต้ารับดังกล่าวอาจต้องสอบว่าใช้ชนิดใดเพื่อให้สอดคล้องกับการออกแบบตกแต่งภายในให้เต้ารับแป็นซีรีส์เดียวกับเต้ารับไฟฟ้าและสวิตช์ต่างๆ
อุปกรณ์เหล่านี้คือหัวใจหลักของระบบ MATV ที่ออกแบบให้สามารถรับชมรายการทีวีได้อย่างมีประสิทธิภาพในหลายจุดพร้อมกันในอาคารเดียวกัน
